اختلال شخصیت مرزی یا بوردرلاین| علل، علائم و درمان

اختلال شخصیت مرزی یا بوردلاین، یک اختلال سلامت روان است که بر طرز فکر و احساس ما در مورد خودمان و دیگران تاثیر می‌گذارد و باعث ایجاد مشکلاتی در زندگی روزمره می‌شود. با این اختلال، علل، علائم و درمان آن آشنا می‌شوید.

در این مقاله می‌خوانید:

• اختلال شخصیت مرزی یا بوردرلاین
• علائم اختلال شخصیت مرزی
• چه زمانی باید به پزشک مراجعه کنید؟
• علل اختلال شخصیت مرزی
• عوامل مرتبط با اختلال شخصیت مرزی
• عوارض بوردرلاین
• تشخیص این اختلال چگونه است؟
• درمان اختلال مرزی چیست؟
• بهبودی زمان‌بر است
• خلاصه

اختلال شخصیت مرزی یا بوردرلاین

افراد مبتلا به اختلال شخصیت مرزی، ترسی شدید از رها شدن دارند و ممکن است تحمل تنها بودن را نداشته باشند. آن‌ها با عصبانیت نامناسب، تکانشگری و نوسانات خلقی مکرر دیگران را از خود دور می‌کنند.
اختلال شخصیت مرزی معمولا در اوایل بزرگسالی شروع می‌شود و ممکن است به تدریج با افزایش سن بهتر شود.
اگر اختلال شخصیت مرزی دارید، ناامید نشوید. بسیاری از افراد مبتلا به این اختلال در طول زمان با درمان بهبود می‌یابند و می‌توانند زندگی رضایت‌بخشی داشته باشند.

دکتر آرزو امیدوارخدا، مرکز مشاوره و روانشناسی و نوروفیدبک

omidvar_arezou

arezou-omidvarkhoda.com

۰۹۳۷۳۶۲۸۸۱۹

آدرس: تهرانپارس، فلکه دوم، خیابان جشنواره، ساختمان پزشکان ابن سینا، طبقه ۲

علائم اختلال شخصیت مرزی

اختلال شخصیت مرزی بر احساس ما نسبت به خودمان، نحوه رفتارمان و نحوه ارتباط با دیگران تاثیر می‌گذارد.
علائم این اختلال، شامل موارد زیر است:

• ترس شدید از رها شدن و انجام اقدامات شدید برای اجتناب از جدایی یا طرد واقعی یا خیالی
• روابط ناپایدار
• تغییرات سریع در هویت که شامل تغییر اهداف و ارزش‌ها و انگاشتن خود است
• دوره‌های پارانویای مرتبط با استرس و از دست دادن تماس با واقعیت که ممکن است از چند دقیقه تا چند ساعت طول بکشد
• انجام رفتارهای تکانشی و مخاطره‌آمیز مثل قمار، رانندگی بی‌احتیاط، رابطه جنسی ناایمن، پرخوری یا سوء مصرف مواد، ترک ناگهانی یک شغل خوب یا پایان دادن به یک رابطه مثبت
• تهدید به خودکشی، یا آسیب رساندن به خود که اغلب در پاسخ به ترس از جدایی یا طرد شدن رخ می‌دهد
• نوسانات خلقی گسترده که می‌تواند شامل شادی شدید، تحریک‌پذیری، شرم یا اضطراب باشد و از چند ساعت تا چند روز طول می‌کشد
• احساس پوچی مداوم
• عصبانیت نامناسب و شدید، طعنه زدن، یا درگیری فیزیکی

چه زمانی باید به پزشک مراجعه کنید؟

اگر هر یک از علائمی را که نام بردیم، دارا هستید، با پزشک یا روانشناس صحبت کنید.
اگر فانتزی یا تصورات ذهنی در مورد آسیب رساندن به خود، یا خودکشی دارید فورا یکی از این کارها را انجام دهید:

• با اورژانس تماس بگیرید.
• با روانشناس، یا روانپزشک تماس بگیرید.
• با دوست صمیمی، یا همکار مورد اعتماد خود تماس بگیرید.

اگر این علائم را در یکی از اعضای خانواده یا دوستانتان مشاهده کردید، با او در مورد مراجعه به روانشناس صحبت کنید، البته این موضوع را هم در نظر بگیرید که شما نمی‌توانید کسی را مجبور کنید که به دنبال کمک باشد.

علل اختلال شخصیت مرزی

علل این اختلال به طور کامل شناخته نشده است. علاوه بر عوامل محیطی مثل تجربه کودک‌آزاری یا بی‌توجهی، اختلال شخصیت مرزی ممکن است به این دلایل باشد:

۱- ژنتیک

برخی از مطالعات روی دوقلوها نشان می‌دهد که اختلالات شخصیت ممکن است ارثی باشد یا به شدت با سایر اختلالات سلامت روان در میان اعضای خانواده مرتبط باشد.

۲- ناهنجاری‌های مغزی

برخی تحقیقات، تغییراتی را در نواحی خاصی از مغز که در تنظیم احساسات، تکانشگری و پرخاشگری دخیل هستند، نشان می‌دهد. ممکن است برخی از مواد شیمیایی مغز مثل سروتونین خوب عمل نکنند.

عوامل مرتبط با اختلال شخصیت مرزی

برخی از عوامل می‌توانند خطر ابتلا به اختلال شخصیت مرزی را افزایش دهند که عبارتند از:

1- ارث

اگر یکی از بستگان نزدیک شما مثل مادر، پدر، برادر یا خواهر به این اختلال یا اختلال مشابه مبتلا باشد، ممکن است در معرض خطر بیشتری باشید.

اگر یکی از بستگان نزدیک شما مثل مادر، پدر، برادر یا خواهر به این اختلال یا اختلال مشابه مبتلا باشد، ممکن است در معرض خطر بیشتری باشید.

2- کودکی پر استرس

بسیاری از افراد مبتلا به این اختلال گزارش می‌دهند که در دوران کودکی مورد آزار جنسی یا جسمی، یا مورد بی‌توجهی قرار گرفته‌اند. برخی از افراد در کودکی، والدین یا مراقبان خود را به دلیل سوء مصرف مواد مخدر ، یا سایر مشکلات روانی از دست داده‌اند، یا پدر و مادرشان جدا شده.
برخی دیگر در معرض درگیری‌ها و روابط خانوادگی ناپایدار قرار داشته‌اند.

عوارض بوردرلاین

اختلال شخصیت مرزی می‌تواند به بسیاری از بخش‌های زندگی شما آسیب برساند که شامل روابط صمیمانه، شغل، تحصیل، فعالیت‌های اجتماعی و تصویر شما از خودتان است و باعث این مشکلات شود:

• تغییر یا از دست دادن مکرر شغل
• عدم تکمیل تحصیلات
• مسائل حقوقی متعدد مانند رفتن به زندان
• روابط پر از تعارض، استرس زناشویی یا طلاق

  اختلال شخصیت مرزی می‌تواند به بسیاری از بخش‌های زندگی شما آسیب برساند که شامل روابط صمیمانه، شغل، تحصیل، فعالیت‌های اجتماعی و تصویر شما از خودتان است

• آسیب رساندن به خود و بستری شدن مکرر در بیمارستان
• درگیر شدن در روابط توهین‌آمیز
• بارداری‌های بدون برنامه‌ریزی، عفونت‌های مقاربتی، تصادفات وسایل نقلیه موتوری و درگیری‌های فیزیکی به دلیل رفتارهای تکانشی و پرخطر
• اقدام به خودکشی

علاوه بر این، ممکن است به سایر اختلالات سلامت روان دچار شوید:

• افسردگی
• سوء مصرف الکل یا مواد مخدر دیگر
• اختلالات اضطرابی
• اختلالات اشتها
• اختلال دوقطبی
• اختلال استرس پس از سانحه (پی‌تی‌اس‌دی)
• اختلال کمبود توجه/بیش‌فعالی (ای‌دی‌اچ‌دی)
• سایر اختلالات شخصیتی

تشخیص این اختلال چگونه است؟

اختلالات شخصیت، بر اساس این موارد قابل تشخیص‌اند:

• صحبت مفصل با روانشناس
• ارزیابی روانشناختی که شامل تکمیل پرسشنامه است
• تاریخچه پزشکی و معاینه
• صحبت در مورد علائم
• تشخیص اختلال شخصیت مرزی در کودکان یا نوجوانان انجام نمی‌شود و فقط شامل بزرگسالان است. علت این موضوع هم امکان از بین رفتن علائم و نشانه‌های اختلال شخصیت مرزی پس از بالغ‌تر شدن است.

  درمان شامل روان‌درمانی است، اما ممکن است مصرف دارو را هم شامل بشود. اگر پزشک تشخیص بدهد که زندگی شما در خطر است، ممکن است دستور بستری در بیمارستان بدهد.

درمان اختلال مرزی چیست؟

درمان شامل روان‌درمانی است، اما ممکن است مصرف دارو را هم شامل بشود. اگر پزشک تشخیص بدهد که زندگی شما در خطر است، ممکن است دستور بستری در بیمارستان بدهد.
با درمان‌هایی که پزشک به شما توصیه می‌کند، می‌توانید مهارت‌هایی را برای مدیریت و کنار آمدن با شرایط خود یاد بگیرید. همزمان با درمان اختلال شخصیت مرزی، ممکن است تحت درمان سایر اختلالات مثل افسردگی، یا سوء مصرف مواد مخدر هم قرار بگیرید.
با دریافت درمان، احساس بهتری نسبت به خودتان پیدا می‌کنید و زندگی‌تان پربارتر و بامعناتر می‌شود.

روان‌درمانی

روان درمانی، رویکرد درمانی اصلی برای اختلال شخصیت مرزی است. با روان‌درمانی، این نتایج را به دست می‌آورید:

• بر توانایی فعلی خود تمرکز می‌کنید
• یاد می‌گیرید حس‌هایی را که باعث ناراحتی‌تان می‌شوند، مدیریت و کنترل کنید
• با کمک مشاهده حس‌هایتان می‌توانید تکانشگری خود را کاهش دهید
• با آگاه شدن از حس‌های خودتان و دیگران، روی بهبود روابطتان کار می‌کنید
• در مورد اختلال شخصیت مرزی بیشتر یاد می‌گیرید

انواع روان‌درمانی

برخی از انواع روان‌درمانی برای درمان اختلال شخصیت مرزی، عبارتند از:

• رفتار درمانی دیالکتیکی
  رفتار درمانی دیالکتیکی، شامل درمان گروهی و فردی است و از رویکرد مبتنی بر مهارت استفاده می‌کند. در این روند یاد می‌گیرد چگونه حس‌هایتان را مدیریت کنید و روابط خود را بهبود ببخشید.
  
  
• درمان طرحواره‌محور
  این نوع درمان به صورت فردی یا گروهی انجام می‌شود و به شما کمک می‌کند تا نیازهای برآورده‌نشده را که باعث ایجاد الگوهای منفی شده، شناسایی کنید. این درمان بر ترویج الگوهای مثبت زندگی متمرکز است .

  درمان طرح‌واره‌محور به صورت فردی یا گروهی انجام می‌شود و به شما کمک می‌کند تا نیازهای برآورده‌نشده را که باعث ایجاد الگوهای منفی شده، شناسایی کنید.

  
  
  
• درمان مبتنی بر ذهنیت
  این درمان، نوعی گفتگو درمانی است که به شما کمک می‌کند افکار و حس‌هایتان را در هر لحظه شناسایی کنید و دیدگاهی جایگزین در مورد موقعیت و حس‌هایتان ایجاد کنید.
  
  
• روان‌درمانی متمرکز بر انتقال
  هدف از این نوع روان‌درمانی، کمک به درک حس‌ها و مشکلات بین فردی از طریق ایجاد رابطه بین شما و درمانگرتان است .

مصرف دارو

همان‌طور که اشاره کردیم، ممکن است در کنار رفتار درمانی، لازم باشد دارو هم مصرف کنید. برخی از داروها به کاهش علائم یا مشکلات همزمان مانند افسردگی، تکانشگری، پرخاشگری یا اضطراب کمک می‌کنند. داروها شامل داروهای ضد افسردگی ، ضد روان‌پریشی یا داروهای تثبیت‌کننده خلق و خو هستند.
این نکته را به یاد داشته باشید که حتما در مورد فواید و عوارض جانبی داروها با پزشکتان صحبت کنید.

بستری شدن در بیمارستان

گاهی ممکن است به درمان شدیدتری نیاز داشته باشید که شامل بستری شدن در بیمارستان یا کلینیک روانپزشکی است. بستری شدن در بیمارستان شما را از آسیب رساند به خود در امان نگه می‌دارد و افکار یا رفتارهای خودکشی را برطرف می‌کند.

شما به طور قابل توجهی بهبود پیدا می‌کنید، اما این امکان وجود دارد که همیشه با برخی از علائم اختلال شخصیت مرزی دست و پنجه نرم کنید.

بهبودی زمان‌بر است

یادگیری مدیریت احساس، افکار و رفتارها زمان‌بر است. شما به طور قابل توجهی بهبود پیدا می‌کنید، اما این امکان وجود دارد که همیشه با برخی از علائم اختلال شخصیت مرزی دست و پنجه نرم کنید.
گاهی اوقات ممکن است علائم شما بهتر، یا بدتر شود ، اما در هر صورت درمان توانایی شما را برای عملکرد بهتر بهبود می‌بخشد و از همه مهم‎تر این‌که به شما کمک می‌کند احساس بهتری نسبت به خودتان داشته باشید.
صحبت با یک روانشناس، بهترین شانس را برای درمان برایتان به همراه دارد.

خلاصه

رفتار ناپایدار، ترس شدید از تنها شدن، تغییرات سریع در هویت و انجام رفتارهای تکانشی، برخی از علائم اختلال مرزی یا بوردرلاین است. علت این اختلال به صورت دقیق مشخص نشده، اما ممکن است ژنتیک یا ناهنجاری‌های مرزی در آن نقش داشته باشد.
درمان‌ها شامل رفتار درمانی همراه با مصرف دارو، یا در موارد شدید، بستری شدن در بیمارستان است.

برای یافتن متخصصان مورد نظر خود به کلینیک نی نی بان سر بزنید.